Ημέρα: 9 Ιουλίου 2019

Του Πανιερωτάτου Μητροπολίτη Ταμασού και Ορεινής κ. Ησαϊα

---

«Η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζιαιρη του κόσμου,
Κανένας δεν εβρέθηκεν για να την ιξιλείψει,
…Η Ρωμιοσύνη εν να χαθεί όντας ο κόσμος λείψει».

Με αυτούς τους αθάνατους στίχους ο Βασίλης Μιχαηλίδης εξυμνεί τη θυσία του εθνομάρτυρα Αρχιεπισκόπου Κυπριανού.

Η αποφράδα εκείνη ημέρα της 9ης Ιουλίου 1821 αποτελεί ημερομηνία σταθμό και φάρο αντίστασης του κυπριακού ελληνισμού απέναντι στη μακρόχρονη τουρκική δουλεία.

Σε μια περίοδο που οι αγωνιστές του 1821 έδιναν αγώνες στην ελληνική επικράτεια για να αποτινάξουν τον οθωμανικό ζυγό, οι Έλληνες της Κύπρου έδιναν τη δική τους μάχη.

Αντάν αρτζιέψαν οι κρυφοί ανέμοι τζι εφυσούσαν
τζι αρκίνησεν εις την Τουρτζιάν να κρυφοσυνεφκιάζη
τζιαι που τες τέσσερεις μερκές τα νέφη εκουβαλούσαν,
…είσιεν σγιαν είχαν ούλοι τους τζι η Τζιύπρου τα κακά της.

Παρά το γεγονός ότι η Φιλική Εταιρεία είχε αποφασίσει πως λόγω της γεωγραφικής θέσης της Κύπρου, δεν θα διεξαχθεί ένοπλος αγώνας, οι Τούρκοι ήταν αποφασισμένοι να καταστείλουν εξ αρχής κάθε προσπάθεια αντίστασης.

Αρχιεπίσκοπος της Κύπρου εκείνη την εποχή ήταν ο Κυπριανός. Μυημένος στη Φιλική εταιρία και ζώντας πολλά χρόνια στις Παραδουνάβιες ηγεμονίες, ο Αρχιεπίσκοπος Κυπριανός προσπαθούσε να διαφυλάξει με κάθε κόστος την ασφάλεια του ποιμνίου του.

Ο Τούρκος Κυβερνήτης της Κύπρου Κιουτσούκ Μεχμέτ διψούσε για αίμα και ήταν αποφασισμένος με κάθε τρόπο να κατασπαράξει τους ραγιάδες της Κύπρου, μήπως και τολμήσουν να σηκώσουν το κεφάλι.

Με αφορμή προκηρύξεις που διένειμε στη Λάρνακα ο Αρχιμανδρίτης Θεοφύλακτος Θησέας, ο Κιουτσούκ κατήγγειλε στην Υψηλή Πύλη ότι οι Έλληνες Κύπριοι ετοίμαζαν επανάσταση, υποβάλλοντας ταυτόχρονα και κατάλογο προγραφών επιφανών προσώπων.

Όπως αναφέρει λοιπόν ο ιστορικός Κηπιάδης, «με την κατηγορία ότι δήθεν συνεννοήθηκαν προς εξέγερσιν μετά των επαναστατησάντων Ελλήνων, 486 πρωτεύοντες Κύπριοι χριστιανοί, περιλαμβανομένου και του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, των τριών μητροπολιτιών και των ηγουμένων των μοναστηριών της Κύπρου, δι αυτοκρατορικού ορισμού απαγχονίζονται ή αποκεφαλίζονται, βορά εις την εκδικητικήν μανίαν του βαρβάρου δυνάστου».

Μετά την έγκριση του αιτήματός του, ο Κυβερνήτης προχώρησε σε συλλήψεις, δημεύσεις περιουσιών και εκτελέσεις.

Την 9η Ιουλίου άρχισε η μεγάλη σφαγή των αρχιερέων και των προκρίτων του νησιού.

Πρώτος απαγχονίστηκε ο Αρχιεπίσκοπος και ακολούθησε ο αποκεφαλισμός των Μητροπολιτών Πάφου, Κιτίου και Κυρηνείας. Ένας Σουηδός επισκέπτης, έγραψε ότι «η Παναγία ντύθηκε παντού στα μαύρα, πολλά σπίτια ήταν πιτσιλισμένα με αίμα».

Οι τελευταίες στιγμές του Αρχιεπίσκοπου Κυπριανού είναι συγκινητικές αλλά και μεγαλειώδεις.

Τηρώντας το αγιογραφικό «Ο ποιμήν ο καλός την ψυχήν αυτού τίθησιν υπέρ των προβάτων» αρνείται τις εκκλήσεις κάποιων φίλων του για να εγκαταλείψει την Κύπρο και να γλιτώσει:

Δεν φεύκω, Κκιόρογλου, γιατί, αν φύω, ο φευκός μου
εν’ να γενή θανατικόν εις τους Ρωμιούς του τόπου.
Να βάλω την συρτοθηλειάν εις τον λαιμόν του κόσμου;
Παρά το γαίμαν τους πολλούς εν’ κάλλιον του πισκόπου.

Και ενώ γνωρίζει την επικείμενη θανάτωσή του, εκούσια αποφασίζει να παραμείνει στην έπαλξή του, διασώζοντας την αξιοπρέπεια του Έλληνα και αντιμετωπίζοντας το θάνατο ως μια προσφορά προς το έθνος και το ποίμνιό του.

Αρνήθηκε να φύγει από το νησί, για να σώσει τη ζωή του, λέγοντας ότι θα παρέμενε, για να προσφέρει κάθε δυνατή προστασία στο λαό του και να χαθεί μαζί του.

Μέσα από την ιστορική καταγραφή των γεγονότων αλλά και μέσα από την ποιητική τους απεικόνιση στο ποίημα του Βασίλη Μιχαηλίδη, τονίζεται η εθνοπρεπής και καθ’όλα πατριωτική στάση του προκαθήμενου της Κυπριακής Εκκλησίας εθνομάρτυρα Κυπριανού, ο οποίος αντιμετωπίζει το επερχόμενο τέλος με θάρρος, ψυχραιμία, αλλά και εθνική αξιοπρέπεια:

Οι στιγμές της θυσίας του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού είναι μεγαλειώδεις.

Τις αποθανατίζει ο μεγάλος μας ποιητής Βασίλης Μιχαηλίδης και οι στίχοι του αποτελούν ένα επικό ύμνο προς την Κύπρο μας και ολόκληρη τη Ρωμιοσύνη.

Όταν ο αιμοσταγής διοικητής της σκλαβωμένης Κύπρου Κουτσιούκ Μεχμέτ, λέει στον Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό: «Έχω στον νουν μου πίσκοπε να σφάξω να κρεμμάσω/ τζι αν ημπορώ που τους Ρωμιούς την Τζύπρον να παστρέψω/τζι ακόμα, αν ημπόρεα τον κόσμον να γυρίσω/ εθεννά σφάξω τους Ρωμιούς ψυσιήν να μεν αφήσω», ο Κυπριανός, που περιβάλλεται πλέον εκείνη τη συγκεκριμένη ώρα με το φωτοστέφανο των διαχρονικών ελληνικών αρετών-της ανδρείας και της ευψυχίας, δίνει την απάντησή του, καθορίζοντας το στίγμα της εθνικής και της ιστορικής μοίρας του κυπριακού ελληνισμού:

Η Ρωμιοσύνη έν φυλή συνότζιαιρη του κόσμου,
Κανένας δεν ευρέθηκεν για να την ηξηλείψει,
Κανένας γιατί σσιέπει την που τα’ ψη ο Θεός μου.
Η Ρωμιοσύνη εννά χαθεί όντας ο κόσμος λείψει.
Σφάξε μας ούλλους τζι ας γενεί το γαίμαν μας αυλάτζιν
Κάμε τον κόσμον ματζιελλιόν τζιαι τους Ρωμούς τραούλια,
Αμμά ξερε πως ίλαντρον όντας κοπεί καβάτζιν
Τριγύρω του πετάσσουνται τρακόσια παραπούλια..

Καθώς φέρνουμε σήμερα στη μνήμη μας την 9η Ιουλίου 1821 και μνημονεύουμε τον εθνομάρτυρα Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό και όλους όσοι μαρτύρησαν εκείνη τη μέρα, βορά στην εκδικητική μανία των Τούρκων κατακτητών, δεν μπορούμε να μη σταθούμε και να μη θαυμάσουμε την αυτοθυσία του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, το θάρρος και την παρρησία την οποία επέδειξε προς τον βάναυσο κατακτητή.

Εδώ δεν μπορούμε να μην θυμηθούμε τα λόγια του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου του τελευταίου υπερασπιστή της Κωνσταντινούπολης που απευθύνει στην επιστολή του προς τον πορθητή Μωάμεθ: «Τὸ δὲ τὴν πόλιν σοι δοῦναι, οὔτ’ ἐμόν ἐστιν οὔτ’ ἄλλου τῶν κατοικούντων ἐν ταύτῃ· κοινῇ γὰρ γνώμῃ πάντες αὐτοπροαιρέτως ἀποθανοῦμεν καὶ οὐ φεισόμεθα τῆς ζωῆς ἡμῶν».

Αυτή είναι η μοίρα των Ελλήνων διαχρονικά στην ιστορία μας. Να μαχόμαστε με τα θηρία, όπως λέγει ο αθάνατος κι αγνός ήρωας Μακρυγιάννης, αλλά να μην τα βάζουμε κάτω.

«Από τα πανάρχαια χρόνια, η μοίρα μάς έταξε ολίγους να πολεμάμε ενάντια σε πολλά θεριά. Αυτά τα θεριά μας τρώνε, αλλά μένει η μαγιά». Αυτή η μαγιά μας τρέφει , μας παραδειγματίζει, μας δείχνει το δρόμο που πρέπει να ακολουθούμε. Είναι η μαγιά του καθήκοντος, όπως το τήρησαν επάξια μέχρι θανάτου οι τιμημένοι ήρωες των αγώνων του έθνους μας από τα αρχαία χρόνια μέχρι σήμερα. Αυτοί, με το μέτωπο ψηλά και με πυρωμένη την καρδιά από τη μεγάλη αγάπη προς την Ελλάδα και την Ελευθερία, αγωνίζονταν εναντίον πάνοπλων και δυνατών εχθρών. Ήξεραν πως είμαστε λίγοι κι αδύνατοι, ήξεραν τη μεγάλη δύναμη του αντιπάλου, όμως τόλμησαν. Μέσα στην καρδιά τους χάραξαν τους στίχους, τους οποίους ανέφερε αργότερα ο ποιητής «Θέλει αρετήν και τόλμην η Ελευθερία».

Έλληνες και Ελληνίδες. Και σήμερα η πατρίδα μας βρίσκεται σε δεινή κατάσταση. ‘Εχουμε απέναντί μας έναν αδίστακτο Σουλτάνο που τα θέλει όλα δικά του.

Η αλαζονεία του και η αγριότητά του είναι η ίδια όπως του Κουτσιούκ Μεχμέτ. Είναι αδηφάγος κατακτητής. Θέλει να αρπαζει συνεχώς και να καταπατά τα δίκαιά μας.

Αυτό συνεχίζεται για αιώνες. Και θα συνεχίζεται , ενόσω του δίνουμε το δικαίωμα, και μας νιώθει αδύνατους.

Πέρανν όμως αυτού του ορατού εχθρού ένας άλλος τρισχυρότερος Σουτάνος μας κατατρέχει.

Η σύγχρονη Λερναία Ύδρα της κατάπτωσης των ηθών και της απομάκρυνσης από της ψυχοσωστικές παραδόσεις μας.

Το πνέυμα του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού ήταν εμποτισμένο με τις Ελληνοχριστιανικές μας παραδόσεις γιαυτό και υπήρξε αυτός που ήταν.

Με τα ίδια νάματα ήταν εμβολιασμένο και το γονιδίωμα των Αγίων και των ηρώων μας που κράτησαν την Κύπρο Ελληνικής και ορθόδοξη Χριστιανική.

Καλούμε, λοιπόν, τους ηγέτες μας να αναλάβουν τις ευθύνες τους και να φροντίσουν μαζί με την Εκκλησία να σταματήσουν να αποδέχονται ασύστολα εκείνες τις αντιχριστιανικές νομοθεσίες και νοοτροπίες της Ευρώπης και του Κόσμου που μας αποξενώνουν από τις πνευματικές ρίζες μας.

Πρέπει να ξαναμπολιάζσουμε με σωστή παιδεία και νομοθεσία την κοινωνία μας βαπτίζοντας τις ξανά με Χριστό και Πατρίδα.

Ταυτόχρονα να διεκδικήσουν με παρρησία τα δίκαια του λαού μας και στην Κύπρο, αλλά και στην Ελλάδα.

Ας μην απογοητευόμαστε. Ας μη δειλιάζουμε από τις δυσκολίες και από την σκληρότητα του εχθρού.

Μέσα στο περασμα των αιώνων και μέσα στους κλυδωνισμούς της επιθετικότητας και των απειλών του ασύδοτου σύγχρονου τρόπου ζωής αλλά και του Ερτογάν, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να θυμούμαστε τα αθάνατα λόγια του Εθνομάρτυρα Κυπριανού και να μη χάνουμε το θάρρος μας: «Η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζιαιρη του κόσμου, κανένας δεν εβρέθηκεν για να την ιξιλείψει, κανένας γιατί σιέπει την που τα ύψη ο Θεός μου…».

Είμαστε απόγονοι ηρώων, όπως του Λεωνίδα, του Κολοκοτρώνη, του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου, του εθνομάρτυρα Κυπριανού, του Αυξεντίου, του Τάσου Μάρκου…

Ας τους έχουμε αυτούς ως φάρο κι οδηγό μας κι ας ακολουθούμε το δρόμο που αυτοί μας έδειξαν…

Είμαστε Έλληνες. Αυτό δεν πρέπει να το ξεχνούμε, ιδίως εμείς στην ημικατεχόμενη Κύπρο.

Δε θέλουμε να είμαστε η τελευταία γενιά Ελλήνων σε αυτό το νησί.

Γι’αυτό πρέπει να ανοίξουμε τα μάτια μας και την καρδιά μας και να βάλουμε την πολιτική μας λογική να δουλέψει.

Δεν πρέπει να παίζουμε ερασιτεχνικά με το μέλλον της πατρίδας μας. Χρειάζεται μακροπρόθεσμη στόχευση, πνευματική πολιτική, η δημιουργία συμμάχων, η διεκδικητικότητα, η σταθερότητα στις αρχές μας και προ παντός η επίγνωση και διεκδίκηση του δικαίου μας.

Αν δε ζητούμε και δεν επιμένουμε στο δίκαιό μας, κανένας δε θα μας δώσει σαν δώρο την ελευθερία μας.

Ας μη χάνουμε την εθνική μας αξιοπρέπεια, υποκλινόμενοι μπροστά στον κατακτητή.

Είναι ο ίδιος κατακτητής που για τετρακόσια χρόνια καταδυνάστευε την Ελλάδα και τότε μόνο σταμάτησε, όταν ο Ελληνισμός ξύπνησε και διεκδίκησε τα δίκαιά του.

Κι εμείς, αγαπητοί μου, σαν κύμα δυνατό, σαν τσουνάμι πρέπει να χαλυβδώσουμε τη θέληση και την αγωνιστικότητά μας, για να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε τα δίκαιά μας.

Είμαστε Έλληνες και θα παραμείνουμε Έλληνες. Δεν πρέπει να παραδώσουμε την Κύπρο μας. Σ’ αυτή την εσχατιά της Μεσογείου μας έταξε η μοίρα να φυλάμε τις εθνικές μας Θερμοπύλες.

Με τη συμπαράσταση της Ελλάδας και όλων των φιλελεύθερων και προοδευτικών λαών της Ευρώπης και του κόσμου, θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε με συνέπεια και σταθερότητα στους στόχους μας, με στόχο να κάμψουμε την τουρκική αδιαλλαξία.

Για να πετύχουμε επιτέλους τη δικαίωση των πολύχρονων αγώνων του λαού μας.

Στόχος αμετάθετος, ελπίδα και προσδοκία καθημερινή του λαού μας είναι, ένας καινούριος ήλιος, ήλιος ειρήνης, δικαιοσύνης και ελευθερίας να ξεπροβάλει σύντομα πάνω από την Κύπρο μας, που μπορεί και πρέπει να γίνει η κοινή, επανενωμένη και ευημερούσα πατρίδα για όλους ανεξαίρετα τους κατοίκους της.

Κι αν πετύχομε αυτόν το στόχο, αυτό θα είναι το καλύτερο μνημόσυνο για τον εθνομάρτυρα Αρχιεπίσκοπο Κυπριανό που τιμούμε και μνημονεύουμε σήμερα.